ERDOGAN ALTAN Hemwelatiyên ku ji bajarên Şam, Qamişlo û Efrînê derbasî Nisêbînê bûne, rewşa berê û piştî rêveberiyên bajêr ên ketine destê kurdan de vegotin. Hemwelatiyan anîn ziman ku her çiqas rewşa di navbêra mûxalif û rejîma Esad de wek pêvçûn bê dîtin jî, lê ya herî mezin her du alî jî zirarê didin gel. Hemwelatiyan, diyar kirin ku çeteyên di bin navê mixalefetiyê derketine kargeh, mal û dikanan talan dikin, lê bi hatina konseya kurdan re ji holê rabûn û cara yekemîne li van bajaran hevpariyek wekhev tê kirin.

Piştî pêvçûnên di navbêra muhalîfan û hikumeta Suriye de çêbû, kurdan jî di serî de li bajarê Kobanî û 6 bajêran dest danî ser rêvebiriyên heremê. Partî û saziyên kurd di bin navê Konseya Kurd a Bilind de digihîjin hev. Ji Şam, Qamişlo û Efrînê yên esnaf, hunermend û hin jî hemwelatiyên ereb û kurd derbasî Nisêbînê bûne, diyar kirin ku cara yekemîn e ku li Surî piştî kurdan dest danî ser rêveberiyên heremê parvekirina wekhev çêbû ye. Esnaf M. A. yê ji ber ewlehiyê nexwest navê xwe aşkere bike, diyar kir ku beriya kurda dest denin ser rêveberiyê, gelek çete derketibûn û ji hêla hêzên ewlehiyê yên hikumetê jî wan serbest berdabûn.

'Cara yekemîn ez ketim firqa ku ez însan im'

M.A. da zanîn ku ev çeteyan hem li Şamê û hem jî li Qamişloyê dikanan talan dikirin, pere dixwestin yên ne didan wan, bi zilm û zordariyê distandin. M.A. anî ziman ku lê piştî kurdan dest danî ser rêveberiya heremê, ew çete êdî nikaribûn zilmê kiribûna, bi kurtasî ew talanî ji holê rabû. M.A. derbarê tengasiya ceyran, av û gidayê de jî agahî da û wiha got: "Niha piştî kurdan dest danî ser rêveberiyê, ji ber rejîmê şandina ceyran, av û gidayê tengasiyek mezin tê kişandin. Lê cara yekemîn e, tiştên kêm be jî tên bi hevpariyek wekhev li gel tê belav kirin. Êdî ne li Qamişlo, ne Kobanî û bajarên din talanî, zilm tune ye, em cara yekemîn bi xwe hesiyan ku em însan in. Sedema hatina min a Nisêbînê jî hevjîna min ji Nisêbînê ye, malbata wê ew pir meraq dikir, min jî ji bo ew meraqa wan derbas bikim, em bi hev re hatin Nisêbînê, lê ez dê carekê din herim. Li vir di kesayeta min de kêfxweşiyek mezin nîşanê serkeftina kurdan a li Sûrî dikin."

'Pêvçûn di navbêra mixalif û rejimê de tê xûya lê zilma herî mezin li gel dikin'

Jinên bi navê F.A û R.K. ku ji Şamê ji ber pêvçûna di navbêra mûhalif û rejîmê de pêşî reviyan Qamişlo, ji wir jî derbasî Efrîn bû û niha ji li Nisêbînê ne diyar kirin ku li Şamê jiyan ji hemwelatiyan re nehiştin e. F.A. da zanîn ku ji derve ve pêvçûn di navbêra mûhalif û rejîmê de tê xûya an jî tê zanîn lê na raste rast zilm li hemwelatiyan tê kirin. F.A. destnîşan kir ku ev zilma ji her du aliyan pêk tê, gihiştiye asta destdirêjiya li jinan dikin e. F.A. anî ziman ku dema ew reviyan Qamişloyê dîtin ku kurd hûrmeteke mezin didin hev û ya herî girîng ligel kêmasiya xwarin vexwarin û ceyranê tiştê heyî li hev parve dikin û wiha gotin: "Pêşî ji hêla çeteyan ku xwe wekê mûhalifên rejîmê nîşan didan, li Qamişloyê hemû kargehan, malan talan dikirin, zilmê li esnaf û hemwelatiyan dikirin, hemwelatiyan aman dikirin ji destê wan. Lê niha piştî konseya kurd dest danî ser rêveberiya heremê her tişt sererast bû. Kurd xwe bi xwe birêve dibin. Heman tişt li Efrînê jî pêk tê. Erebên ku ew jî ji destê van çeteyan dikşandin, bi hatina konseyê re pir kêfxweşbûn. Ji bo vê jî divê kurdên li Tirkiyê, Îran û Kurdistana Federal alîkariyê bidin kurdên Sûrî. Ji bo ev pergal dom bike, piştgirî û alîkarî teqes pêwîst e."

'Li Qamişlo û bajarên din kurd bi xwe biryara xwe didin'

Hunermenda ku ji Qamişlo derbasî Nisêbînê bûye û ji ber ewlehiyê nexwest navê xwe aşkere bike, diyar kir ku divê kurd bibin yek û modela xweseriyê ya ku li 6 bajaran pêk tê li her derî bê bikaranîn. Hunermend, da zanîn ku heke kurd bibin yek her çiqas ji hêla dewletan ve bêne tehdît kirin û êrîş bê kirin vala ye. Hunermend wiha got: "Li wir gel xwe bi xwe birêve dibe, biryara xwe bi xwe didin, li hember pirsgirêkan fikir û zikrên wan yek in, gel beşdarê biryara dibin û çareseriyê digerin."

(ea/mae)