ÇÎROKA HIZNA XANIMÊ Û BEDRANO

 

 

Hizna û Bedran zarokên mamê hevdû ne.

 

Berî ku werin dinê bavê wan sozê zewaca wan didin.

 

Li herêma Semsûrê du birayên bi navê Emer û Hesen hebûne, ji hevdû pirr heskirine.

 

Soz didin hevdû ku zarokên wan qîz û law çêbin wê bikin heman bêşîkê û bihevre bizewicînin..

 

Ji Emer re qîz, ji Hesen re law çêdibe.

Emer navê qîza xwe Hizna, Hesen jî navê lawê xwe Bedran datîne.

 

Dem û dewran derbas dibin, Hizna û Bedran mezin dibin, herdû jî dikevin dara xwe û dibin dû qîz û xortê delal..

 

Piştî demekî bavê Bedran bi nexweşiyeke dikeve rehmet dike û Bedran sêwî dimîne.

 

Emer jî dest dide ser serweta ji bavê wan maye û dibe axa.

 

Haya Bedran û Hiznayê ji sozê bavê wan çênabe lê ji hevdû hesdikin.

 

Gava di hemla diya xwe de ne bavê wan sozê zewaca wan dane û ji tu kesî re negotin e..

 

Piştî bavê Bedran rehmet dike, Emer axa ji Bedran re dibêje:

- Êdî tu jî wek lawê min î, heke tu ji min re şivanî bikî ez ê li te û dayîka te mêze kim û Hiznayê jî bidim te.

 

Emer axa, ji heskirin û dilgirtina Hizna xanimê û Bedran hayîdar e.

 

Bedran, daxwaza wî qebûl dike û heft salan bi kulaf û çaroxan jê re şivanî dike..

 

Roj tê Emer axa, nan û ava wî dibire, sê roj û sê dan nan û avê ji Bedran re naşîne çolê û wî tî û birçî dihêle.. 

 

Hizna çi dike bavê wê ji heft û heştê xwe nayê xwarê..

 

Bedran, helwesta Emer axê fêm dike û serê xwe hiltîne diçe deşta Semsûrê ji xwe şivanî û gavanî dike.

 

Piştî çûna Bedran dayîka wî bi tena serê xwe dimîne û ji Emer axa re qerwaşî dike.

 

Dewrêşekî hebûye, ji bo qismetê zarokê xwe gerokî kiriye.

 

Dewrêş, rojekî heqîbên xwe yê parsê davêje ser milê xwe û ji jor de xwe berdide binê konê Emer axê..

 

Mêze dike, Hizna xanimê xwe daye binê çîtê konê.

 

Hizna Xanim dibêje, tu kî yî çi kesî?

 

Dewrêş, dengê xwe nake!

 

Hizna dibêje:

- Te mêr kuştiye ez ê bidim te xwînê, agir bi xaniyê te ketiye bidim te ji malê dinê, te jin revandiye bidim te qalindê jinê?

 

Dewrêş, dibêje:

 

- Min ne mêr kuştiye tu bidî min xwînê!

Agir bi xaniyê min neketiye tu bidî min malê dinê!

Min jin nerevandiye tu bîdî min qalindê jinê!

Ji serê sibê de ji min re eyan û mehlûme, kulm û kulfetê min birçîne li çolê, ez ji bo wan digerim li pey darê dinê!

 

Gava Dewrêş wisa dibêje..

 

Hizna xanim, diçe binê konê jê re tîne qismetê Dewrêşiyê û heqîb û kîsê Dewrêş tije xwarin û pêxwarin dike.

 

Dewrêş, li ber delalî û bedewiya Hizna xanimê matmayî dimîne û jê re dibêje:

 

- Lê lê xanimê zeriyê, ez ewqas geriyame li nav êl û eşîran, min nedît bi ser huzn û çalim û dîndara te de tu evdê xwedê, hela tu navê xwe ji min re bibêje?

 

 

Hizna xanim dibêje:

- Kuro lawo tu li van dera digerî li pars û pisêla dinê, tu yê çi bikî bi navê min, navê min ji te re ne lazim e!

 

Dewrêş dibêje:

 

- Xanimê, zeriyê!

Tu bi nav û qedrê xwedê dikî, vê sibehê kul û hesret û mereq çêneke ji min re, hela tu ji min re navê xwe bibêje!

 

Dibêje:

- Ez digerim li nava êl û eşîran, ez ê bidim pesn û salox û silûxa rindbûna te zêrîn xanimê!

 

Gava Dewrêş wisa dibêje..

 

Hizna xanim dibêjê:

- Kuro lawo, kul li mala bavê te neketo, piştî te vê sibehê ji min re kir qala navê xwedê, ji min re dibêjin Hizna xanima qîza Emer axê, ez dergistiyê Bedranê xwe yê delalî me loo!

 

Dema Hizna xanim wisa dibêje, Dewrêş xatirê xwe jê dixwaze û dikeve ser rê û dirban xwe berdide binê konê Şerîfê Mekê.

 

Mêze dike, Şerîfê Mekê, li ber konê dike karê dinê.

 

Şerîfê Mekê, kesekî temenî wî li dora 70, 80 î salî, axayekî dewlemend e.

 

Dewrêş, gava diçe ber konê Şerîfê Mekê, Şerîfê Mekê, jê re dibêje:

- Kuro lawo keremke were binê konê em tevda bikin taştêya vê sibê.

 

Dewrêş, dibêje:

- Bila canê axayê min saxbe sihet û tehmê bidînî ji taştê ya xwe, qet di boxaz û gewrê mi re tiştekî naçe xwarê?

 

Şerîfê Mekê dibêje:

- Li qisûr mêze neke, heram û qerwaş tune li ber malê ku ji te re bînin qismetê dewrêşiyê..

 

Gava wisa dibêje..

 

Dewrêş, dibêje:

- Ger ti dixwazî qerwaş û heram bigrî ji bona ber malê, ez ewqas geriyame li nava êl û eşîrên dû axê, min nedîtiye tu carî qerwaş û heram li ber malê..

 

- Ger tu ji min pirs dikî salix û silûxan, ez ê bidim pesnê Hizna xanima qîza Emer axê!

 

Gava Dewrêş, wisa dibêje..

 

Şerîfê mekê dev ji karê xwe berdide û ji Dewrêş re tîne qismetê pars û pisêla Dewrêşiyê.

 

Şerîfê Mekê, li ser gotinên Dewrêş, diçe binê konê Emer axê û Hizna xanimê jê dixwaze.

 

Emer axa, kesekî bercewendîperest bûye, ji bo ku Şerîfê Mekê dewlemend bûye, soz û qiryara Hizna xanimê bi kîsekî zêr û zîvan dide Şerîfê Mekê.

 

Serê sibê Hizna xanim ji xewê radibe mêze dike dengê zirneyê li binê dîwanê tê..

 

Ji dayîka Bedran dipirse:

- Jinmam, ev çi hal û hewal e?

 

Dayîka Bedran dibêje:

- Hizna xanimê, qey gohê te giran e, bavê te soz û qiryarê te daye Şerîfê Mekê!

 

Dema wisa dibêje, Hizna xanim diqehere û dikeve erdê, ji dev û pozê wê weke naserê xwîn diçe.

 

Xeberê dibin binê konê Emer axê,

Emer axê tê ji Hiznayê re dibêje:

- Hizna xanima min, çi hal û çi hewalê te ye li darê dinê?

 

Hizna xanim dibêje:

 

- Bavo lo!

Bê sebro lo!

Bê sermiyano lo!

Bê dîno, bê îmano lo!

Bê sondo lo!

Qurbana bavê xwe bim, xelk heft salan bi şal û bi çaroxan, tî û birçî bike şîvaniya meriv, xwe berde deşt û çolê, kulafê piyê xelkê bi ser stûyê wî de were xwarê li ber çavê te, meriv çawa rabe soz û qiryara dergistiyê wî dide yekî dinê?

 

Emer axê, telaqê xwe davêje û ji ya xwe nayê xwarê, çimkî çavê wî li malê dinê ye.

 

Her çiqas Hizna Xanim, li dijî helwesta bavê xwe derkeve jî, bavê wê ji sozê xwe nayê xwarê.

 

 

Hizna xanim, bi şefeqa sibê ra dev û pozê xweyê ji xwînê paqij dike û weke gurê sibatê xwe berdide çol û yabanan diçe deşta Semsûrê.

Bala xwe dide Bedran li deştê pez berdaye ser avê..

 

Dema çav bi Bedran dixe dibêje:

 

- Bedrano lo!

Bedrano hela rabe serê xwe rake li belekê Semsûrê lo!

Bavê min xêrê bike qet xêrê nebîne, hela gohê xwe bide min, îro di nav êl û eşîrê de bavê min soz û qiryara min daye yekî dinê..

 

Bedran dibêje:

-Kewa min lê!

Kubara min lê!

Delala min lê!

Şîrîna min lê!

Qedera me qedera rebê alemê ye, qelema xwedê li jor avêtiye tu car li jêr betal nabê!

 

 

Li ser van gotinên Bedran, Hizna xanim bi xemgînî û dilşikestî vedigere nav êl û eşîra Emer axê..

 

Piştî vegera wê, erd tebatî nade Bedran û ew jî dev ji şivaniyê berdide û bi dû Hizna xanimê dikeve.

 

Bedran, di berbanga sibê de xwe ji jor de berdide binê konê Hesenê lawê apê xwe.

 

Hesen, lawê apê Bedran e û xortekî bi kêr e.

 

Hesen, xêrhatina Bedran dike û Bedran jê re behsa bêbextiya Emer axê dike.

 

Hesen û Bedran şêwra û mişêwra xwe dikin û biryara kuştina Şerîfê Mekê û Emer axa digrin.

 

Herdû jî çek û rextê xwe girêdidin û ewilê davêjin binê konê Şerîfê Mekê..

 

Jê re behsa bêbextiya Emer axê dikin û dibêjin em hatine ji bo kuştina te.

 

Şerîfê Mekê, ji wan re rica û lavan dike û dibêje:

- Ez nizanibûm ku Hizna Xanim heskiriya Bedran e. Nexwe ez jî naxwazim bibim sebebê heskiriyan. 

 

Şerîfê Mekê, tevî Bedran û Hesen şêwra xwe dikin û davêjin binê konê Emer axê.

 

Şerîfê Mekê, bi gotinên mêranî û mêrxasiyê Emer axa rezîl û riswa dike û di ser kîsê zêr û zîvan de heqîbekî din jî dide Emer axê û Hizna xanimê ji Bedran re dixwazin..

 

 

KLAMA HIZNA XANIMÊ Û BEDRANO:

 

Axa dilê min dibê

Siwaro dilê min dibê

Maqûlo dilê min dibê

Sedcar dilê min dibê

 

Min dî di ber vê sibê ra taştiyê vê xewê

Davêtin nav milê xwe tûrê li parsê

Xwe jor da berdabû nava êl û eşîrê du axê

Lo lo lo lo

 

Min dî Hizna xanim vê sibê sekinî ber çîtê vê konê 

Digo kuro lawo te mêr kuştiye ez ê bidim te xwînê

Agir bi xaniyê te ketiye bidim te ji malê dinê

Te jin revandiye bidim te qalindê jinê

 

Dibê min mêr nekuştiye tu bidî min xwînê

Agir bi xaniyê min neketiye tu bidî min ji malê dinê

Min jin nerevandiye tu bîdî min qalindê jinê

Ji vê sibê de ji min re eyan û mehlûme 

Kulmkî kulfetê min birçîne li çolê

Ez vê sibê de digerim pey darê dinê lo lo lo

 

Gava dilê min dibê

Hizna xanim dere binê konê

Jê re tînin qederê derê şiyê

Dibê lê lê xanimê zeriyê

Ez ewqas geriyame

Li nav êl û eşîrên du axê

Min nedîtiye ser huzn û çalim û dîndara te de tu evdê xwedê

Hela tu navê xwe ji min re bibê

 

Hizna xanim dibê

Kuro lawo tu li vê dera digerî

Pars û pisêla dinê

Tu carî bîle navê min ji te re ne lazim e li darê dinê

Dibê lê lê,xanimê zeriyê lê

Tu bidî bona nav û qedrê xwedê

Tu ji min re vê sibê kul û hesret û mereq çêneke li darê dinê

Hela tu ji min re navê xwe bibê

Ez ê bigerim nava êl û eşîrên di axê

Bidim pesn û salox û silûxa rindbûna te zêrîn xanimê lo lo lo lo

 

Gava dilê min dibê

Hizna xanim dibê kuro lawo kul li mala bavê te keto li darê dinê

Te ji min re vê sibê kire qala navê xwedê

Ji min re dibêjin Hizna xanima qîza Emer axê

Ez ê dergistiyê Bedranê xwe yê delalî me lo lo lo lo

 

Min dî vê sibê dewrêş xwe berdabû ser rê dirbê

Diçû ber konê şerîfê mekê

Şerîfê mekê dibê kuro lawo keremke were binê konê

Ji xwe re bike qewaltiya vê sibê

Dibê bila canê axayê min bila saxbe sihet û tehmê vê sibê

Di boxaz û gewrê mi re nare xwarê

Heram tine li ber malê ji te re bîne qismetê Dewrêşiyê

Dibê eger ti digrî heram ji bo na ber malê

Ez ewqas geriyame li nava êl û eşîrên du axê

Min nedîtiye tu car û bîle heram li ber malê

Eger tu ji min pirs dikî salix û silûxa Hizna xanima qîza emer axê 

Tu bînî bona helaliya ber malê

Gava Dewrêş wer dibê

Şerîfê mekê vê sibê soz dike îş û malê dinê

Bi şefeqa sibê re davê bin konê emer axê

Emer axa soke çav berdaye malê dinê

Soz û kiryarê Hizna xanimê dide şerîfê mekê

Emrê wî li dora heftê heştê salî

Min dî vê sibê Hizna xanim radibû digot qerwaşê

Ev çi bi mîna derdê sîrîna mîrata xwediya vê zirnê

Digot lê lê xanimê gohê te girane 

Bavê te soz û qiryarê te daye şerîfê mekê

De gava qerwaş wer dibê Hizna xanim dixariqe erdê li dev û pozê Hizna xanimê derê lasera xwînê

Xeber dere binê konê emer axê

Emer axê tê dibê Hizna xanima min çi hal û çi hewalê te ye li darê dinê

 

Dibê bavo lo

Bê sebro lo

Bê sermiyano lo

Bê dîno bê îmano lo

Bê sondo looo looo looo 

Qurbana bavê te ketim li darê dinê

Xelk heft sala bika şîvaniya meriv li çolê 

Bi şal û bi solê xelkê xwe berde deştê 

Kulafê piyê xelkê bi ser stûda were xwarê li ber çavê te

Meriv rabe soz û qiryarê dergistiyê bide yekî dinê

Li hizûra mêrikî sekinî vî qebraxî çav berdaye malê dinê telaqê xwe dide Hizna xanimê 

Hizna xanim şefeqa sibê ra dev û pozê xwe paqij dike lasera xwînê

Xwe berdi weke gurê sibatê

Xwe berdi çol û yabanê tu xwedê

Diçe deşta adiyemanê

Bala xwe didê Bedran pez berdaye ber avê deştê

 

Bedrano looo

Bedrano hela rabe looo

Bavê min xêrê bike qe xêrê nebîne 

Hela gohê xwe bidê îro nav êl û eşîrê axê

Gelo mîrata xwediyê vê zirnê 

Soz û qiryarê min da yekê dinê

 

Bedran dibê kewa min lêêê

Kubara min lêêê

Delala min lêêê

Şêrîna min lêêê

Qedera min qedera rebê alemê

Qelema xwedê li jor avêtiye tu car li jêr betal nabê

 

Hizna xanim vedigere tê nav êl û eşîrên axê

Bedran pez berdide bin konê emer axê

Xwe ji jor de berdide ser konê Hesen axê

Hesen axa tevî xulamê xwe wayê li ser sifrê

Bedrano ji xwe re keremke bike qewaltiya vê sibê

Di boxaz û gewriyê me re naçe xwarê 

Hesen axa dibê Bedrano hela tu vê sibê derdê xwe ji axê xwera bibê

 

Heger te mêr kuştiye ez ê bidim te xwînê

Agir bi xaniyê min neketiye tu bidî min ji malê dinê

Min jin nerevandiye tu bîdî min qalindê jinê

Ji vê sibê de ji min re eyan û mehlûme kulmkî kulfetê min birçîne li çolê

Ez vê sibê de digerim pey darê dinê looo looo looo...

 

Ev jî lînka klamê ye..
 https://youtu.be/TE9JydYzB-4

 

Mordem Zel

29/12/2018 Licê